علت ایجاد جوش صورت و درمان جای جوش چیست؟
جوش و آکنه یکی از شایع‌ترین عارضه‌های پوستی است که اکثرا در صورت دیده می‌شود و عمده ترین علت آن نیز بسته شدن منافذ پوستی به دلایل مختلف است. اغلب نوجوانان در سنین بلوغ با فعال شدن غدد چربی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، ولی تصور اینکه فقط نوجوانان به جوش و آکنه مبتلا می‌شوند درست نیست. افراد در هر سن و سالی ممکن است آکنه و جوش را تجربه کنند که می‌تواند دلایلی مختلف داشته باشد. در افرادی که به ظاهر و چهره خود حساس هستند، بروز جوش می‌تواند تبدیل به دغدغه‌ای اساسی برای آنها گردد. در این مقاله سعی داریم تا دلایل به وجود آمدن جوش و آکنه و شیوه‌های درمان آن را مورد بررسی قرار دهیم. با رویای طلایی همراه باشید.
جوش صورت چیست؟
جوش صورت که به آکنه معروف است زمانی اتفاق می‌افتد که فولیکول‌های مو با چربی و پوست‌های مرده پوست مسدود می‌شوند و بسته شدن منافذ پوستی منجر به تولید آکنه می‌شود. افرادی که بطور طبیعی پوست چرب‌تری دارند بیشر مستعد آکنه و جوش هستند. جوش‌ها بیشتر در صورت قابل مشاهده هستند ولی می‌توانند در قفسه سینه و کمر نیز مشاهده شوند. آکنه و جوش به صورت جوش‌های سر سفید و یا سرسیاه بروز می‌کنند و در برخی افراد بصورت لکه‌هایی به رنگ قرمز و یا قهوه‌ای مشاهده می‌شوند ولی در افراد دیگر شدیدتر هستند و گاهی با خارش، سوزش، التهاب، قرمزی و حتی زخم همراه است و بسته به شدت آکنه می‌تواند منجر به زخم و یا عفونت شوند.
علت ایجاد جوش چیست؟
آکنه در اثر تجمع سلول‌های مرده و چربی پوست ایجاد شده و سپس به صورت یک جوش یا گره در پوست ظاهر می‌شود. گاهی به موجب همین تجمع چربی، باکتری‌ها می‌توانند در منافذ مسدود شده رشد کنند و باعث التهاب و قرمزی شوند.
هورمون‌های آندروژن همچنین ممکن است باعث شود پوست شما چربی بیشتری تولید کند. اما، هورمون‌ها فقط در اقلیت بسیار کمی از افراد، مانند افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باعث ایجاد آکنه می‌شوند. سطح هورمون‌ها در دوران بلوغ در نوجوانان و جوانان نیز افزایش می‌یابد و می‌تواند این دسته از افراد را مستعد جوش زدن کند.
موارد دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود، مانند:
- موارد ژنتیکی
- تغذیه نامناسب
- علل هورمونی و تغییرات هورمونی در سنین بلوغ
- علل هورمونی در چرخه قاعدگی
- سیستم ایمنی ضعیف
- رعایت نکردن اصول بهداشتی
- استفاده از محصولات آرایشی نامرغوب
- استفاده از برخی از داروها
انواع جوش صورت
شاید خیلی شنیده باشید که بعضی‌ها تا جوش صورت شما را می‌بینند می‌گویند این جوش سر سایه است یا سرسفید. این بدین خاطر است که جوش‌ها انواع مختلفی دارند و شناخت این انواع به درمان کمک قابل توجهی می‌کند. در ادامه به معرفی انواع جوش می‌پردازیم:
-
جوش‌های سر سفید
نام دیگر نوع جوش‌های سر سفید، جوش‌های کومدون بسته است که از رایج‌ترین نوع جوش‌ها هستند و به صورت برجستگی‌های سفید روی پوست مشاهده می‌شوند. این نوع از جوش‌ها به دلیل انسداد منافذ پوستی و تجمع چربی و سموم بوجود می‌آیند و سفید بودن این نوع جوش‌ها به دلیل همین افزایش تجمع چربی در منافذ پوستی است. این نوع جوش‌ها از نوع جوش‌های غیر التهابی هستند. از تخلیه جوش‌های سر سفید بپرهیزید چون ترکاندن و تخلیه آنها باعث پخش شدن باکتری‌ها به منافذ دیگر پوست می‌شود.
-
جوش‌های سر سیاه
به جوش‌های سر سیاه کومدون باز گفته می‌شود. این نوع جوش‌ها نیز از انواع جوش‌های غیر التهابی هستند و بصورت ظاهری تیر ه رنگ روی پوست نمایان می‌شوند. جوش‌های سر سیاه نیز به دلیل انسداد منافذ پوستی به وجود می‌آیند اما بر خلاف جوش‌های سرسفید، این جوش‌ها دارای منافذ باز هستند و به دلیل مجاورت با اکسیژن به رنگ تیره در می‌آیند از این‌رو دردناک و و قرمز نیستند و تخلیه آنها مشکل ساز نیست، ولی حدالاامکان از اینکار خودداری کنید چون ممکن است جای جوش‌ها روی صورت باقی بماند.
-
پاپول ها
پاپول‌ها ضایعات پوستی هستند که به شکل برآمدگی‌های سفت و کوچک روی پوست نمایان می‌شوند و سفت دانه نیز به آنها گفته می‌شود. این جوش‌ها باعث تغییر رنگ پوست و یا بافت پوستی می‌شوند و به عبارتی دیگر از نوع چوش‌های التهابی هستند. زمانیکه باکتری پروپیونی با چربی اضافی موجود درپوست ترکیب می‌شود، این ترکیب داخل منافذ پوستی تجمع می‌یابند و به بافت‌های اطراف پوست نفوذ می‌کنند. به همین دلیل یک عارضه پوستی التهابی محسوب می‌شود.
-
کورک یا پاسچول‌ها
جوش‌های پاسچول و یا پوستول مرکز سفید رنگی دارند و بافت‌های پوستی اطراف آن قرمز رنگ است، با توجه به اینکه کورک‌ها حاوی چرک و آلودگی سفید و یا زرد رنگ هستند با عنوان چرک دانه نیز شناخته می‌شوند. شکل ظاهری کورک‌ها می‌تواند شبیه جوش‌های سر سفید باشد ولی بزرگ‌تر و مزمن ترهستند.
در واقع می‌توان اینگونه گفت که جوش‌های پاپول وقتی مزمن می‌شوند به جوش‌های پاسچول تبدیل می‌گردند. این جوش‌ها بیشتر در نواحی قفسه سینه، صورت و پشت دیده می‌شوند. همچنین می‌توان گفت که این جوش‌ها در نتیجه تغییرات هورمونی در بدن بوجود می‌آیند و زمانی نمایان می‌شوند که در بدن نوعی عفونت وجود دارد و بدن در حال مبارزه با آن است عفونت موجود در بدن منجر به ترکیبی از مایع آلوده و گلبولهای سفید مرده می‌شود و در نتیجه پاسچول را بوجود می‌آورند.
-
ندول ها
این نوع از جوش‌ها می‌توانند نوع شدیدی از آکنه‌ها باشند که بزرگ و ملتهب و دردناک بوده و در قسمتهای عمیق‌تر پوست قرار دارند و با درمانهای معمولی قابل درمان نیستند. عمده ترین دلیل بروز آکنه‌های ندول می‌تواند افزایش میزان آندروژن باشد که چربی پوست در نتیجه آن افزایش یافته و با چربی زیاد پوست، منافذ مسدود و باعث افزایش باکتری‌ها می‌گردد.
-
کیست ها
آکنه‌های کیستی بشکل برآمدگی‌های قرمز، بزرگ و دردناک ایجاد شده و به شکل کیست آبدار و نرم زیر پوست مشاهده می‌شوند. وقتی باکتری‌ها منافذ پوست را مسدود می‌کنند منجر به این نوع کیست‌ها در پوست می‌شوند. آکنه‌های کیستی شدیدترین نوع آکنه هستند که به دلیل عفونت موجود در پوست بوجود می‌آیند. کیست‌ها از ندول‌ها نرم‌تر هستند زیرا حاوی عفونت و چرک‌اند.
جوش درکدام نقاط بدن شایع‌تر است؟
جوش‌ها زائده‌های کوچکی قابل مشاهده بر روی سطح پوست هستند که بیشتر در صورت، سینه، شانه‌ها و قسمت بالای کمرقابل مشاهده هستند.
عوامل تحریک کننده جوش کدامند؟
عوامل متعددی می‌تواند باعث ایجاد و تشدید جوش شوند که عبارتند از:
- وراثت: وراثت می تواند تا 80% احتمال بروز آکنه و جوش را در افراد تشدید کند. مثلا اگر هر دو والدین شما درگیر جوش و آکنه باشند؛ احتمال ایجاد جوش و آکنه در شما نیز افزایش می‌یابد.
- داشتن پوست چرب: افرادی که دارای پوست چرب هستند، به دلیل اینکه پوست آنها چربی بیشتری تولید می‌کند بیشتر مستعد جوش و آکنه هستند.
- مواد غذایی: بعضی از خوراکی‌ها و مواد غذایی می‌توانند تحریک کننده جوش و اکنه باشند. مانند فست فودها، شکلات، غذاهای سرخ کردنی و چرب
- عدم رعایت بهداشت: عدم رعایت بهداشت فردی منجر به افزایش باکتری‌ها و آلودگی در پوست می‌شود که خود تحریک کننده جوش و آکنه هستند.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در سنین نوجوانی و بلوغ، قاعدگی، بارداری می‌توانند تحریک کننده جوش باشند.
- لوازم آرایشی نامرغوب: لوازم آرایشی نامرغوب باعث مسدود کردن منافذ پوستی می‌شوند و بروز جوش را تشدید می‌کنند.
- استرس: استرس به خودی خود شاید عامل ایجاد جوش نباشد، ولی تنش و استرس جوش و اکنه را بدتر می‌کند.
چه غذایی جوش را تشدید می‌کند
تغذیه سالم رابطه مستقیمی با سلامت ما دارد و تغذیه نامناسب ممکن است منجر به بروز مشکلاتی در بدن شود. از جمله مواد غذایی که می‌توانند در ایجاد جوش و آکنه تاثیرگذار باشند به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- کربوهیدرات‌ها و شکر: شکر چه به صورت مصرف شکر سفید و جه به صورت مواد خوراکی حاوی مواد قندی مانند نوشابه‌های گاز دار، آبمیوه‌های صنعتی و…دارای کروبوهیدرات‌های تصفیه شده هستند که به سرعت جذب می‌شوند و سطح قند خون را بالا می‌برند و افزایش سطح انسولین در سلول‌ها باعث ایجاد آکنه و جوش می‌شود.
- لبنیات: محصولات لبنی و مخصوصا شیر به دلیل وجود اسیدامینه موجب تحریک هورمون شبه انسولین می‌شود که با افزایش میزان قند خون ایجاد جوش و آکنه را تشدید می‌کنند.
- فست فودها: فست فودها مانند پیتزا حاوی کربوهیدرات زیاد و مواد غیرمغذی هستند و همچنین به دلیل داشتن گلوتن زیاد بروز آکنه را تشدید می‌کنند.
- مواد غذایی پر ادویه: طبق تحقیقات انجام شده مواد غذایی پرادویه موجب بروز حساسیت‌های پوستی از جمله جوش و آکنه می‌شوند.
- غذاهای سرخ کردنی و چرب: مانند سیب زمینی سرخ کرده به دلیل کربوهیدرات بالایی که دارند موجب تحریک هورمون انسولین و افزایش قندخون و در نتیجه ایجاد جوش و آکنه می‌شوند.
- شکلات: مصرف شکلات‌های شیری که قند بیشتری دارند به دلیل قند و چربی بالا، غدد چربی در پوست را فعال و موجب ایجاد آکنه و جوش می‌شوند. بهتر است از شکلات‌های تلخ استفاده شود چون آنتی اکسیدان‌های بیشتر و قند کمتری دارند.
انواع جای جوش
برای افرادی که به زیبایی ظاهری خود اهمیت می‌دهند مخصوصا در خانم‌ها ایجاد جوش و آکنه در صورت و بدن و پس از آن ایجاد جای جوش می‌تواند به دغدغه‌ای ناراحت کننده تبدیل شود، چراکه جای جوش ممکن است چند ماه باقی بماند.
به اثرات باقی مانده جای جوش، اسکار گفته می‌شود که به سه شکل هستند:
- اسکار اتروفیک یا فرورفته: زمانی این اتفاق می‌افتد که در روند بهبود، پوست کلاژن کمتری تولید می‌کند و به صوورت فرورفتگی‌هایی مشاهده می‌شود.
- اسکارهایپرتروفیک یا برآمده: در این نوع اسکار به دلیل کلاژن‌سازی بیشتر در روند بهبود، پوست اضافی تشکیل می‌گردد.
- لکه‌های تیره : این لکه های ناشی از تغییر رنگ پوست پس از بهبود جوش هستند که به رنگ‌های، قرمز و قهوه‌ای مشاهده می‌شوند.
انواع روش‌های درمان جای جوش
برای درمان جای جوش بسته به نوع اسکار ایجاد شده می‌توان از روش‌های درمانی پزشکی و یا طب سنتی استفاده کرد. روش‌های پزشکی عبارتند از:
- استفاده از لیزر
- میکرونیدلینگ
- مزونیدلینگ
- سابسیژن
- میکرودرم ابریژن
از روش‌های درمانی خانگی و سنتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از آبلیمو
- ماسک عسل
- ماسک سیب زمینی
- ماست خیار
- زردچوبه
- استفاده از ژل آلوئه ورا
بهترین روش درمان جای جوش
به علت اینکه علل و عوامل مختلفی در ایجاد جوش تاثیرگذار هستند، در پی آن ایجاد اسکار آکنه نیز متفاوت خواهد بود. نکته حائز اهمیت در این میان این است که درمان قطعی برای تمام جوش‌ها و آکنه وجود ندارد، در نتیجه برای رفع مشکل جوش پیش از اقدام به خود درمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با تشخیص نوع جوش بهترین روش درمانی را به شما ارائه دهد، اما در کنار درمان پزشکی می‌توانید از روش‌های درمانی خانگی و سنتی هم بهره ببرید.
سوالات متداول جای جوش
1- هنگام بروز جوش و آکنه می‌توان جوش را تخلیه کرد؟
در این شرایط نباید صورت خود را دستکاری کنید و سعی نکنید جوش خود را تخلیه کنید، چون باعث می‌شود عفونت و باکتری‌ها روی سطح پوست پخش شوند در نتیجه بخش بیشتری از پوست آلوده شده و دوره بهبودی طولانی‌تر می‌شود.
2- آیا رژیم غذایی در بروز جوش و آکنه تاثیرگذار هستند؟
داشتن رژیم غذایی مناسب می‌تواند از بروز جوش و اکنه جلوگیری کند. رژیم غذایی باید سرشار از میوه و سبزیجات تازه و سالم و غلات باشد. باید آب کافی و فراوان نوشید. مصرف مواد غذایی چرب و شیرین را محدود کنید.
3- آیا خوردن غذاها و میوه‌هایی با طبع گرم باعث جوش می‌شود؟
خوردن غذاها و میوه‌هایی با طبع گرم در افرادی که طبع گرم دارند ممکن است باعث ایجاد التهاب در پوست و جوش صورت شوند، پس این افراد باید در خوردن غذاها و میوه‌هایی با طبع گرم بیشتر مراعات کنند.
4- آیا شستشوی مداوم برای جوش وآکنه ضرر دارد؟
بله سعی کنید شستشوی صورت را حداکثر به ۲ بار در روز محدود کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم انواع جوش ها، علل و عوامل بوجود آورنده جوش و آکنه و شیوه‌های موثر درمانی وسوالاتی که ممکن است در این زمینه مطرح شوند را بیان و مورد بررسی قرار دهیم. در صورت بروز جوش و آکنه‌های شدید و عفونی حتما به پزشک مراجعه کنید که با تشخیص درست نوع جوش، شیوه درمانی مناسب، در مدت زمان کمتری به بهبودی کامل برسید.
نظرات کاربران
اولین نفری باشید که نظر می‌دهد